‘बीबी प्रकाश कौर’
Table of Contents
निराधार मुलींच्या आयुष्यात आनंदाचे रंग भरणाऱ्या ‘बीबी प्रकाश कौर’ यांचे महान कार्य पाहून सरकारने त्यांचा पद्मश्री देऊन गौरव केला.
‘बीबी प्रकाश कौर’ यांचा थोडक्यात परिचय
आज समाजात असे अनेक लोक आहेत ज्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य इतरांचे जीवन उजळण्यासाठी आणि आनंदाने भरण्यासाठी समर्पित केले आहे. याचे थेट उदाहरण म्हणजे जालंधर येथील बीबी प्रकाश कौर, ज्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य समाजसेवेसाठी आणि अनाथ मुलींचे भविष्य घडविण्यासाठी समर्पित केले आहे. सुश्री प्रकाश कौर जी समाजातील मुलींवर होणारे अत्याचार आणि अत्याचार मुळापासून उखडून टाकण्याची लढाई लढत आहेत.
हेही वाचा :- श्रीमान नंदा प्रस्थी यांचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास
ज्या मुलींना लोक फेकून देतात त्यांना त्या आपला आधार देतात . प्रकाश कौर समाजाने तुच्छ लेखलेल्या मुलींसाठी आशेची ज्योत बनून उभ्या आहेत . त्या अनाथ मुलींना दत्तक घेतात आणि त्यांच्यावर आईच्या प्रेमाचा वर्षाव करतात . समाजात मुलींवर होणारे अत्याचार आणि अत्याचार मुळापासून उखडून काढण्यात मग्न असलेल्या प्रकाश कौर गेल्या दोन दशकांहून अधिक काळ युनिक होम चालवत आहेत. त्यांच्या महान कार्याची दखल घेऊन भारत सरकारने त्यांना देशाच्या सर्वोच्च सन्मानांपैकी एक पद्मश्री देऊन सन्मानित केले आहे. पण अनाथ मुलींना नवी ओळख देण्याचा प्रवास बीबी प्रकाश कौर यांच्यासाठी सोपा नव्हता. जाणून घेऊया त्यांच्या जीवनातील प्रेरणादायी प्रवास.
हेही वाचा :- ‘श्रीमती भुरीबाई’यांचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास
अशी मिळाली प्रेरणा
पंजाबमधील जालंधर येथील रहिवासी असलेल्या बीबी प्रकाश कौर 12-13 वर्षांच्या असल्यापासून समाजसेवा करत आहेत. त्यांनी एक अनोखे घर बांधले आहे जिथे निराधार मुलींना आधार दिला जातो आणि पालकांचे प्रेम देखील दिले जाते. खरं तर, प्रकाश कौर यांच्या पालकांनी त्यांना रस्त्याच्या कडेला सोडले होते. त्यानंतर त्यांना रडताना पाहून काही गुरुद्वारा लोकांनी त्यांना सोबत घेतले. काही वेळाने त्यांनी प्रकाश कौर यांना नारी निकेतनमध्ये पाठवले. तेव्हापासून प्रकाश कौर यांनी निर्धार केला होता की, तिला आई-वडिलांशिवाय जसं जगावं लागलं , तसंच ती इतर कोणाच्याही बाबतीत होऊ देणार नाही . प्रकाश कौर यांनी ठरवले होते की त्या लग्न करणार नाही आणि निराधार मुलांना आधार देणार .
हेही वाचा :- अणुशास्त्रज्ञ डॉ. होमी जहांगीर भाभा यांचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास
युनिक होमची स्थापना
सुश्री प्रकाश कौर जी यांचा संघर्ष पाहून त्यांच्या सहकाऱ्यांनी त्यांना प्रोत्साहन दिले. मुलींच्या मदतीसाठी त्या एका संस्थेत सामील झाल्या . त्या त्यांच्यासाठी काम करू लागल्या . काही काळ त्यांनी चांगले काम केले. मात्र त्यानंतर संस्थेच्या कामात काहीतरी गडबड झाल्याचे त्यांच्या लक्षात आले. त्यानंतर त्यांनी ती संस्था सोडली. मुली तिथे असल्या तरी त्यांना प्रकाश कौरजींसोबत राहायचे होते. त्यामुळे त्यांच्यासोबत काही मुलीही आल्या . प्रकाश कौर जींना राहायला जागा नव्हती . त्यामुळे मैत्रिणींच्या घरी त्या मुलींसोबत राहू लागल्या . शेवटी, 17 मे 1993 रोजी, प्रकाश कौर यांनी युनिक होमची स्थापना केली. त्या मुली इथेच राहतात ज्यांचे पालक त्यांना सोडून दूर जातात .
हेही वाचा :- ‘श्री चित्रसेन साहू’ यांचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास
अनाथ मुलींना मदत करण्याचे ध्येय
सुश्री प्रकाश कौर जी यांनी अनाथ मुलींना मदत करणे हे त्यांच्या जीवनाचे एकमेव ध्येय बनवले होते. त्यांनी ट्रस्टच्या माध्यमातून युनिक होम उघडले होते . या घरात आणखी 80 मुली राहतात. सर्व 18 वर्षाखालील आहेत. 18 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या मुलींना दुसऱ्या घरी पाठवले जाते. प्रकाश कौर यांच्या युनिक होम मध्ये मुलाला सोडण्यासाठी खास जागाही बनवण्यात आली आहे. त्याचे नाव बेबी क्रॅडल आहे. या ठिकाणी कॅमेरा बसवण्यात आलेला नाही, तसेच कोणीही उपस्थित नाही. येथे राहणाऱ्या 80 मुलींचा संपूर्ण खर्च समाजातील लोक, मंडळी एकत्रितपणे उचलतात. शासनाकडून अनुदान घेतले जात नाही. हे पूर्णपणे सार्वजनिक सेवेद्वारे चालवले जाते.
हेही वाचा :- 5 कमी गुंतवणूक स्टार्टअप व्यवसाय आयडिया जे तुम्हाला 2022 मध्ये श्रीमंत करतील
युनिक होम मधील मुलींचे शिक्षण
सुश्री प्रकाश कौर जी निराधार मुलींना फक्त राहण्यासाठी जागा देत नाहीत तर त्या त्यांना उच्च शिक्षणही देतात. त्या दरवर्षी 24 एप्रिल रोजी येथे राहणाऱ्या सर्व मुलींचा वाढदिवस साजरा करतात . प्रकाश कौर शीख असूनही सर्व मुलींची नावे शीख नाहीत.
हेही वाचा :- फ्रेडरिक इरिना ब्रुनिंग ऊर्फ सुदेवी दासी यांचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास
युनिक होम मध्ये प्रत्येक धर्माच्या मुली असतात. प्रत्येक सण येथे साजरा केला जातो. दिवाळी, होळी, ईद, ख्रिसमस इ. प्रकाश कौरच्या सर्व मुली शहरातील चांगल्या शाळेत शिकतात. काही मसुरीच्या बोर्डिंग स्कूलमध्ये आहेत आणि अनेक मुली परदेशात शिकत आहेत. प्रकाश कौर यांनी आतापर्यंत 17 मुलींची लग्ने केली आहेत. सासरच्या घरी सगळे सुखी आहेत .
हेही वाचा :- श्री कुलमन घिसिंग यांचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास
सरकारने पद्मश्री देऊन गौरव केला
सामाजिक कार्यकर्त्या प्रकाश कौर जी यांचे महान कार्य पाहून भारत सरकारने त्यांना देशाच्या सर्वोच्च सन्मानांपैकी एक पद्मश्री देऊन सन्मानित केले आहे. एवढेच नाही तर रिलायन्स ग्रुपच्या नीता अंबानी यांनीही त्यांना रिअल हिरो पुरस्काराने सन्मानित केले आहे. कॅनडाचे संरक्षण मंत्री हरजित सज्जन यांनीही युनिक होमला भेट दिली आणि त्यांनी केलेल्या कामाचे कौतुक केले. पद्मश्री बीबी प्रकाश कौर लोकांना विनंती करतात की, ‘त्यांनी मुलीला झुडपात फेकू नये, तर आम्हाला द्या’.
हेही वाचा :- ‘डॉ.महाबीर पुन फगामी’ यांचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास
यासोबतच जर कोणाला मुलींची काळजी घेणे अवघड जात असेल तर ते त्यांना आमच्याकडे सुपूर्द करू शकतात. निराधार मुलींचा आधार बनलेल्या श्रीमती बीबी प्रकाश कौर आज खऱ्या अर्थाने लाखो लोकांसाठी प्रेरणास्थान आहेत. आपल्या मेहनती आणि समर्पणाच्या जोरावर त्यांनी एक नवी यशोगाथा लिहिली आहे. सरकार सुश्री बीबी प्रकाश कौर जी यांच्या मेहनतीचे आणि त्यांच्या महान कार्याचे मनापासून कौतुक करत आहे .
हेही वाचा :- विद्या जयंत कुलकर्णी यांचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास